II. Mahmut dönemi siyasi olayları konusunun alt başlığı olan Milliyetçilik Hareketleri ve İsyanlar Konusunun içinde yer alan Sırp İsyanı Konu Anlatımını aşağıdan okuyabilirsiniz.
II. Mahmut dönemi siyasi olayları
Milliyetçilik Hareketleri ve İsyanlar
Osmanlı Devleti, Fransız İhtilali’ni, Fransa’nın iç sorunu olarak değerlendirmiş hatta bu rejimi tanıyarak Fransa ile iyi ilişkilerini sürdürmüştü.
Osmanlı Devleti Batılılaşma girişimleri esnasında Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik ve özgürlük düşüncelerinden etkilenmeye başladı. Rusya sıcak denizlere Balkanlar üzerinden inebilmek için milliyetçilik fikirlerini kullanarak Osmanlı’ya bağlı Balkan uluslarını kışkırtıp Osmanlı’dan ayırmak
ve daha sonra kendi etkisine alarak (parçala, böl, yönet) Akdeniz’e inmek istiyordu.
Rusya’nın Panslavizm politikası ve Avrupa devletleri ile arasındaki sömürgeciliğin hızlanması Osmanlı topraklarında Sırp ve Yunan isyanlarını beraberinde getirdi.
Panslavizm nedir?
Panslavizm: Rusya’nın Slav asıllı bütün halkları kendi yönetimi altında toplayarak dünya Slav birliğini sağlama amacını ifade eder. Rusya XIX.yüzyılda Panslavizm politikası ile büyük çoğunluğu Osmanlı’nın Balkan topraklarında yaşayan Ortodoks ve Slav toplulukları kışkırtmış ve Osmanlı Devleti’ne karşı isyanlar çıkmasına yol açmıştır.
Slav toplulukları; Rus, Sırp, Hırvat, Sloven, Karadağlı, Leh, Çek, Ukrayna ve Bulgarlar.)
Sırp İsyanı
Fatih zamanında Osmanlı topraklarına katılan Sırbistan halkına din ve mezhep özgürlüğü verilmişti. XIX. yüzyılda milliyetçilik düşüncesi etkisiyle ilk ayaklanan toplum Sırplar olmuştur. Sırpların isyan etmelerinde şunlar etkili olmuştur.
• Osmanlı-Avusturya-Rusya savaşları dolayısıyla Sırbistan topraklarının sık sık istilaya uğraması.
• Yeniçeri kodamanlarının halka zulmetmeleri.
• Fransız İhtilâli’nin yaydığı milliyetçilik düşüncesi.
• Rusya ve Avusturya’nın yaptığı propagandalar.
Sırplar Kara Yorgi liderliğinde 1804 yılında ayaklandılar. Ayaklanmanın bastırılacağı sırada 1806’da Osmanlı-Rus savaşı başladı. 1812’de yapılan Bükreş Antlaşması’nda Sırplara imtiyazlar verilmesi şeklinde bir madde yer aldı. Bundan yararlanan Kara Yorgi Sırpların bağımsızlığını istedi. Bunun üzerine Osmanlı Devleti Sırbistan’a müdahele ederek isyanı bastırdı. Kara Yorgi Avusturya’ya kaçtı. Bir süre sonra Miloş Obronoviç isimli bir domuz tüccarı Sırpların başına geçerek isyan etti. Osmanlı Devleti, Rusya’nın olaya karışmasını engellemek amacıyla Miloş’u Sırbistan prensi olarak tanıdı. Böylece Osmanlı Devleti’ne bağlı Sırbistan prensliği kuruldu.
* Sırbistan, 1830 yılında Osmanlı Devleti’ne bağlı, fakat iç işlerinde serbest duruma geldi. 1878 yılında bağımsızlığını elde etti.
Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımı Osmanlı’dan başka hangi devletlere de etki etmiştir? Tartışınız.
Avusturya-Macaristan