İlk Türk-İslam Devletlerinde Sosyal ve Ekonomik Hayat Konu Anlatımı (KPSS Tarih)

9. Sınıf Tarih dersi TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ (10–13.YÜZYIL) ünitesi İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERnde Kültür ve Medeniyet  konusunun alt başlığı olan Sosyal ve Ekonomik Hayat konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.

İlk Türk-İslam Devletlerinde Kültür ve Medeniyet

Sosyal ve Ekonomik Hayat

Türk idareciler idare ettikleri toplulukların yaşayış biçimleri­ne fazla müdahale etmemişlerdir, bu sebeple toplumsal yapı fazla değişmemiştir.

Not: İlk Türk – İslam devletlerinde toprakların büyük bölümünün devlete ait olması toplumda ayrıcalıklı sınıfların oluşmasını önlemiştir. Oysaki o dönemde Avrupa’da asalete dayanan katı bir sınıf sistemi mevcuttu.

*         İktisadi hayatın temelini tarım, hayvancılık ve ticaret oluşturmuştur. İpek ve baharat yollarından iyi yararlanan Türk – İslam toplulukları ekonomik güçlerini artırmışlardır. Ticareti geliştirmek için kervansaraylar yapılmıştır.

*         Devlet memuriyetleri çoğunlukla babadan oğula geçerdi. Bu nedenle devlet memurlukları nüfuzlu ailelerin oluşmasına yol açmıştır. Aynı zamanda din adamları da nüfuzlu bir zümre olarak kabul ediliyordu.

*         Şehir ve kasabalarda yaşayan tüccarlar, esnaf ve sa­natkârlar “lonca” adı verilen teşkilatlar kurmuşlardı.

*         Yarı göçebe bir hayat yaşayan Türkmen kitleleri, Türk – İslâm devletleriyle yerleşik hayata geçmiştir.

*         Konar – göçer yaşayan Türkler genellikle hayvancılıkla uğraşırdı.

 

Not: Ev, bahçe, ağıl gibi yerler özel mülk sayılmış, tarım arazisi, ormanlar ve otlaklar devlet malı kabul edilmiştir. Topraklar devletin mülkiyetindeydi.

*         Köylüler, toprakla uğraşıyorlar ancak veraset yoluyla sadece toprakların kullanma hakkına sahip olabiliyor­lardı.

*         Toplumun sosyal ihtiyaçlarının karşılanması için birçok vakıf kurulmuştur.

*         Sosyal ve iktisadi hayatın canlı ve dengeli bir biçimde tutulmasında vakıflar önemli rol oynamıştır. Vakıf yoluy­la kervansaray, han, hamam, cami, medrese ve darüşşifa gibi sosyal tesisler inşa edilmiştir.

*         Yakın Doğu, Orta Asya ve Doğu Avrupa arasındaki ticari faaliyetlerin yürütüldüğü yolların güvenliğinin sağ­lanması ile bu bölgeler arasındaki ticaret hızlanmıştır.

 

Ekonominin gücü, bastırılan paraların cinsinden de anlaşıl­maktadır. Büyük Selçuklu Devleti’nde Tuğrul Bey, Alparslan ve Melikşah altın para bastırmışlardır.