9. Sınıf Tarih dersi TÜRK-İSLAM DEVLETLERİ (10–13.YÜZYIL) ünitesi İLK TÜRK-İSLAM DEVLETLERnde Kültür ve Medeniyet konusunun alt başlığı olan Bilim ve Sanat konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.
İlk Türk-İslam Devletlerinde Kültür ve Medeniyet
Bilim ve Sanat
X. – XIII. yüzyıllarda Türk – İslâm âleminde bilimsel faaliyetler ileri bir seviyededir. Hükümdarlar bilime ve bilim adamlarına büyük değer vermişlerdir, ilk Türk İslam medresesi Karahanlılar zamanında açılmıştır. Karahanlılar ilk burslu öğrencilik sistemini geliştirmiştir. Bu durum eğitime verilen önemin göstergesidir.
Büyük Selçuklular devri İslâm dünyasında eğitim ve öğretim bakımından dönüm noktası olmuştur. Özellikle Alp Arslan zamanı büyük yenilikler devridir. Bunların en önemlisi medreselerin kurulmasında devletin öncülük yapmasıdır.
Not: İlk büyük Selçuklu medresesi Nizamül Mülk tarafından yaptırılan Nizamiye Medreseleridir. Nizamiye medreseleri dünyadaki ilk üniversite olarak kabul edilmektedir.
Nizamiye medreselerinde dini bilgilerin yanında felsefe, filoloji, matematik gibi dersler de okutulmaktaydı. İlk Türk -İslâm devletlerinde en fazla gelişme gösteren güzel sanat dalı mimaridir. Türk – İslâm mimarisinin ilk örneklerine türbe, cami ve kervansaray olarak Karahanlılarda rastlanmaktadır.
Not: Türk-İslam mimarisinde kervansaraylar ilk kez Karahanlılar döneminde inşa edilmiştir.
Mimariyle birlikte süsleme sanatları da oldukça gelişme göstermiştir. Bunların yanı sıra halıcılık, minyatür, çinicilik ve seramik yapımı da çok gelişmiştir.