Haçlı Seferleri Konu Anlatımı

9. Sınıf Tarih dersi TÜRKİYE TARİHİ (11–13.YÜZYIL) ünitesi TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ konusunun alt başlığı olan Haçlı Seferleri: Sebepleri ve I.II.III.IV Haçlı Seferleri ve Sonuçları konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.

HAÇLI SEFERLERİ (1096 – 1270)

Hıristiyan Avrupalıların kutsal saydıkları Kudüs ve çevresini Müslümanların elinden almak amacıyla düzenledikleri sekiz sefere HAÇLI SEFERLERİ denir.

Nedenleri

1.    Dini Nedenler

*         Hristiyanların kendileri için kutsal saydıkları Kudüs ve çevresini Müslümanlardan geri almak istemeleri

*         Papalık ve rahiplerin etki alanlarını genişletmek isteme­leri

*         Haçlı Seferlerine katılacak Hristiyanların tüm günahla­rının affedileceğinin açıklanması

*         Katolik Kilisesi’nin Doğu’da yer alan Ortodoks mezhebi­ni kendi hâkimiyeti altına almak istemesi

*         Fransa’da Kluni tarikatının Hıristiyanları Müslümanlara karşı kışkırtıcı faaliyetleri etkili olmuştur.

 

2.   Siyasi Nedenler

*         Türklere karşı başarısız olan Bizans Devleti’nin Avrupa­lıları yardıma çağırması

*         Avrupalıların Türkleri, Anadolu ve Ortadoğu’dan uzak­laştırmak istemesi

*         Macera peşindeki şövalyelerin savaş istekleri etkili olmuştur.

 

3.    Ekonomik Nedenler

*         Avrupa’nın bu dönemde ekonomik açıdan son derece zayıf olması

*         Avrupalıların zengin doğu ülkelerini ele geçirmek iste­meleri

*         Avrupalıların Müslümanların elinde bulunan İpek ve baharat yollarını ele geçirmek istemeleri etkili olmuştur.

B)SEFERLER

 l. Haçlı Seferi (1096 • 1099)

Yukarıdaki nedenlerle Haçlılar kalabalık bir ordu ile İslam dünyası üzerine sefere çıktılar. Bizans’la ant­laşma yaparak Anadolu’ya giren haçlılara büyük ka­yıplar verdiren l. Kılıç Arslan çok kalabalık olan haç­lıların bir kısminin Kudüs’e ulaşmasına engel olama­mıştır.

l. Haçlı Seferi’nin Sonuçları

– İznik ve Batı Anadolu Bizans’ın eline geçti.

-Türkiye Selçukluları İznik’in kaybedilmesiyle devlet merkezini Konya’ya taşıdılar

– Kudüs’ü Fatimiler’den alan Haçlılar burada bir Latin -î Krallığı kurdular.

– Haçlılar tarafından ele geçirilen Antakya, Urfa, Trablusşam, Sur, Yafa ve Nablus’ta feodalite rejimine dayalı dukalık ve kontluklar kuruldu.

 

II. Haçlı Seferi (1147-1149)

Bu sefere neden olan gelişme Musul Atabeyi İmadeddin Zengi’nin önce Urfa’yı ardından Halep ve Şam’ı Haçlılardan geri almasıdır. Bunun üzerine Ku­düs Latin Krallığı Papa III. Ojen’den yardım istedi. Papa’nın çağrısı ile Alman imparatoru III. Konrad ve Fransa Kralı VII. Lui ayrı yollardan Anadolu’ya sefere çıktılar. Ancak, Türkiye Selçukluları tarafından bozguna uğratıldılar. Ardından deniz yolu ile Suriye’ye gelen ve Şam’ı kuşatan iki kral başarılı olamadılar.

 

III. Haçlı Seferi (1189 -1192)

Fatımiler’i yıkarak Mısır’da devlet kuran Selahaddin Eyyûbi 1187 yılında Hittin Savaşı’nda haçlıları yen­miş Kudüs dahil olmak üzere Suriye’nin büyük bir kısmım haçlılardan geri almıştır.

Bu gelişmeler Haçlı dünyasını tekrar harekete geçirmiş ve Alman imparatoru Frederik Barbaros, Fransa Kralı Filip Ogüst, ingiltere Kralı Arslan Yürekli Rişar büyük ordularla kara ve deniz yoluyla sefere çıkmışlardır.

Alman İmparatoru Türkiye Selçukluları’ndaki taht kavgalarından faydalanarak Silifke’ye kadar geldi. Ancak, Silifke suyunda boğularak ölünce ordusunun büyük çoğunluğu dağıldı.

Deniz yoluyla gelen Fransa ve İngiliz Kralları Akka Kalesi’ni aldılar. Ancak iki kralın anlaşmazlığa düş-mesi üzerine Fransa Kralı Filip Ogüst geri dönmüş, ingiliz Kralı ise iki yıl daha bölgede kalmıştır. Bü­tün çabalarına karşılık başarılı olamayıp Selahad­din Eyyübi ile bir anlaşma yaparak ülkesine dön­müştür.

 

IV. Haçlı Seferi (1204)

Eyyübiler’in Yafa ve Akdeniz sahilindeki bazı yerleri haçlılardan almaşı üzerine Papa III. inosan’ın çağrı­sıyla Senyör ve Şövalyeler Venedik’te toplanmıştır. Deniz yoluyla yapılması amaçlanan bu sefer için Ve­nediklilerden gemiler kiralanmıştır. Bu sırada Bi­zans’ta taht kavgaları yaşanmakta olup devrik impa­rator haçlıları değişik vaadlerle İstanbul’a çağırmış­tır. Papa’nın karşı çıkmasına rağmen İstanbul’a ge­len haçlılar devrik imparator İzak Angelos’u tahta çı­karmış, ancak İstanbul’u da yağmalamışlardır. İstan­bul balkının ayaklanarak imparator İzak Angelosu öl­dürmeleri üzerine haçlılar, İstanbul’u işgal ederek bu­rada Latin imparatorluğu kurdular. İstanbul’dan kaçan Bizans hanedanından bazı kişiler Anadolu’ya geçerek İznik Rum imparatorluğu (1204 – 1261) ve Trab­zon Rum İmparatorluğu’nu (1204 -1461) kurdular.

İznik Rum imparatorluğu 1261 yılında İstanbul’daki Latin İmparatorluğu’nu yıkarak Bizans’ı tekrar can­landırmıştır.

IV. Haçlı Seferi’nden sonra gerçekleşen diğer haçlı seferleri deniz yoluyla Kuzey Afrika ve doğuya gerçekleştirilmiştir. Bu seferlerde ekonomik amaçlar ön plandadır.

IV.Haçlı Sferi, seferlerin amacından uzaklaştığını ve ekonomik etkenlerin seferlere katılımlarda etkili olduğunu göstermektedir.

 

Haçlı Seferlerinin Sonuçları

 

*         İpek ve Baharat yollarının denetimi İslam devletlerinin elinde kaldı.

*         Avrupa’daki derebeylik yönetimi zayıfladı.  Mutlak krallık yönetimi güçlendi.

*         Türklerin batı yönündeki fetihleri durakladı. Anadolu Birliği bozuldu, Bizans’ın ömrü uzadı.

*         Kiliseye ve papazlara karşı olan güven sarsıldı.

*         Pusula, barut ve kâğıt gibi Avrupa’da bilinmeyen teknik buluşlar Avrupa’ya taşındı.

*         Doğu-batı ticareti gelişti. Akdeniz önem kazandı.

*         Akdeniz’de yer alan liman şehirleri gelişti.

*         Skolâstik düşünce etkisini kaybetmeye başladı.

*         Avrupa’da ticaretin gelişmesine bağlı olarak Burjuva sınıfı oluştu.

*         Anadolu’nun ekonomik yapısı sarsıldı.