EYYUBİLER (1174–1250)
Mısır’da kurulan 3. Türk-İslam devletidir.
Kurucusu: Selahaddin Eyyubi
Kurulduğu Yer: Mısır
Başkenti: Kahire
Hakimiyet Sahası: Mısır, Suriye, Hicaz ve Güneydoğu Anadolu
En Güçlü Hükümdarı: Selahaddin Eyyubi
Selahaddin Eyyubi Dönemi:
– Fatımi Devleti’ni yıkarak kendi devletini kurdu.
– Mısır’ın dışında Suriye, Hicaz ve Lübnan’ı kontrolü altına aldı.
– Hıttin Savaşı’nda Kudüs Kralı yenerek Kudüs’ü haçlılardan geri aldı. Bu durum kendisine İslam dünyasında büyük şöhret kazandırdığı gibi III. Haçlı Seferine de sebep oldu.
– III. Haçlı Seferi’ne karşı Kudüs’ü başarı ile savundu.
– Türk veraset anlayışına göre ölmeden önce ülkeyi oğulları ve kardeşleri arasında paylaştırdı. Bu durum taht kavgalarına dolayısıyla Eyyubi Devleti’nin yıkılmasına sebep oldu.
Eyyubilerin Yıkılışı:
Memluk komutanlardan Aybeg tarafından 1250 de yıkıldı.
MEMLUKLER (1250–1517)
Mısır’da kurulan 4. Türk-İslam devletidir.
Diğer Adları: Kölemenler veya kendi deyimleri ile “El Devlet’üt Türkiye”
Memluk: Kıpçak bozkırlarından para ile satın alınıp Nil nehrindeki Ravza adasında eğitime tabii tutulan askerlere verilen ad.
Kurucusu: Aybeg
Kurulduğu Yer: Mısır
Başkenti: Kahire
Hâkimiyet Sahası: Mısır, Suriye, Hicaz ve Güneydoğu Anadolu
En Güçlü Hükümdarı: Sultan Baybars
– Memlük tarihini 2 bölüm halinde incelenir. Bahri ve Burci. Bahri Memlükler Türk, Burci Memlükler ise Çerkez asıllıdır.
NOT: Memluk Devleti kurulduğu sırada Moğol istilası hızla devam etmekteydi. Kösedağ Savaşı‘nda (1248) Anadolu Selçukluları’nı kendilerini kendilerine bağlayan Moğollar, Abbasi Devleti’ni de kendilerine bağlamışlardı
– Memlük Sultanı Kutuz Ayn-ı Calud Savaşı’nda Moğolları yendi. Bu savaşta Moğol devleti tarihteki ilk yenilgisini aldığı gibi Moğolların batıya ilerleyişi de durdu.
Sultan Baybars Dönemi:
a) İslam dünyasının lideri olmak için; Moğollardan kaçan Abbasi soyunu Mısır’da koruması altına alarak Memlükler bünyesinde halifeliği tekrar canlandırdı.
b) Türk dünyasının lideri olma için; Kösedağ Savaşı’ndan sonra Moğol ege-menliğine giren Anadolu beylerinin yardım isteği üzerine Anadolu’ya giderek Elbistan Savaşı’nda Moğolları yendi. Ancak kendisinden yardım isteyenlerin ortaya çıkmaması üzerine Mısır’a geri döndü.
Memlük Devleti’nin Yıkılışı:
1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye savaşlarından sonra Osmanlı Devleti tarafından yıkıldı. (Yavuz Sultan Selim)