Ders İzle Online Ders İzle
Tarih 2 dersi konusu olan Avrupa’da Sanayi İnkılabı direk KPSS Tarih müfredatına girmesede özellikle Sanayi İnkılabının Osmanlı’ya etkilerinin tam kavranılabilmesi açısından dikkatli okunması gerekmektedir.
Avrupa’da Sanayi İnkılabı
· Her türlü üretim faaliyetinde kol gücünün yerini, makine gücünün almasıdır.
· Sanayi İnkılâbı, 18. Yüzyılda ilk olarak İngiltere’de dokuma sektöründe başlamıştır.
Sanayi İnkılâbı’nın Sebepleri:
· Coğrafi keşifler ve sömürgecilikle ele geçen zenginlik kaynakları ve sermaye birikimi
· Rönesans ve Aydınlanma sürecinde ortaya çıkan bilgi birikimi
Sanayi İnkılâbı’nın Sonuçları
•Üretim hızla artarak bol, ucuz ve kaliteli üretim sağlandı.
•Hammadde ve pazar ihtiyacının artması, sömürgecilik faaliyetlerini hızlandırdı ve devletler arası rekabet arttı.
•Fabrikaların kurulmasıyla el tezgahları ve küçük atölyeler kapandı.
•İşçi sınıfı ortaya çıktı.İşçi haklarını koruyan sendika ve partiler kurulmaya başladı.Grev-lokavt hakları tartışılmaya başlandı.
•Sosyal hukuku devleti anlayışı gelişti.
•Üretim artışı ile yeni pazarlara ihtiyaç duyulması (iç ve dış) ticareti geliştirdi.
• Kapitalizm, Liberalizm,Sosyalizm, Emperyalizm gibi toplumsal ve ekonomik hayata ilişkin yeni ideolojiler ortaya çıkmıştır.
•Köyden kente göç hızlandı bu durum beraberinde kentleşme sorunlarını getirdi.
•Çekirdek aile yapısı ortaya çıktı.
•İletişim olanaklarının gelişmesi ile toplumlararası etkileşim arttı. Basın yoluyla halkı etkilemek,yeni politik ve diplomatik gelişmelere yol açtı.
•Buhar gücüyle çalışan lokomotif ve gemiler sayesinde ulaşım hızlandı.
•Sermaye birikimleri gerçekleşti ve büyük şirketler kuruldu.
•Eski güç kaynaklarının (insan ve hayvan gücü) yerini kömür,buhar ,elektrik, petrol gibi yeni güç kaynakları aldı.
•Ekonomik rekabetin artması ve sömürgecilik yarışının hızlanması I. Dünya Savaşı’na ortam hazırladı.
Sosyal sonuçları : İşçi-işveren hakları, sendika, grev, lokavt hakları tartışılmaya başladı. Toprak eski önemini kaybedince, köyden kente göçler hızlandı. Teknik gelişmeler sayesinde refah düzeyi arttı. Kapitalizm, Sosyalizm ve Emperyalizm gibi toplumsal ve ekonomik hayata ilişkin yeni ideolojiler ortaya çıkmıştır.
Ekonomik sonuçları ; Üretimde büyük artış oldu. Seri ve daha ucuz mal üretildi. Uluslar arası ticaret yaygınlaştı. Ham madde ve Pazar ihtiyacı arttı. Sömürgecilik yarışı hız kazandı.
Avrupa’da Sömürgeciliğin Gelişimi
· Büyük devletlerin, gelişmemiş ülkeleri ve milletleri siyasi ve ekonomik olarak himayelerine almaları ile bu bölgelerin yer altı ve yer üstü kaynaklarını istedikleri gibi kullanmalarına sömürgecilik denir.
· Sömürgecilik, önce Avrupa devletlerinin Uzak Doğu zenginliklerini Avrupa’ya taşımalarıyla başladı.
· Sanayi İnkılâbı, 19. yüzyılda Avrupa’da ham madde, pazar ve iş gücü ihtiyacını artırdı. Bu durum sömürgecilik faaliyetlerinin başlamasına ve dünyada yaygınlaşmasına neden oldu.
· Sanayi İnkılâbı ile ekonomik olarak gelişen Avrupalı devletler, silah sanayilerini de geliştirdiler.
· Güçlü silahlarla donatılan savaş gemileri, eski silahlarla savaşan Afrika, Çin ve Hindistan gibi ülkelere karşı rahat bir üstünlük kurabiliyordu.
· 20. Yüzyılın başına gelindiğinde Avrupalı devletler, dünyanın %85’ini sömürge durumuna getirmişti.
· Sömürgeci devletler, kolonilerinde demiryolları, telgraf hatları ve şehirler kurdular.
· Sömürgeleştirilen milletler, “özgür hayatlarını ve zengin yer altı kaynaklarını” yapılanların karşılığı olarak verdiler.
Sömürgecinin Gözüyle Dünya
· “Kuzey Amerika ve Rusya ovalan bizim ekin tarlalarımızdır. Chicago ve Odesa bizim ambarlarımızdır; Kanada ve Baltık bizim kereste ormanlarımızdır; Avustralya’da bizim koyun çiftliklerimiz vardır; Arjantin’de ve Kuzey Amerika’nın batısındaki kırlarında bizim öküz sürülerimiz yayılır, Peru, altınını gönderir, Güney Amerika ve Avustralya alanı Londra’ya akar; Hindular ve Çinliler çayı bizim için yetiştirirler ve bizim kahve, şeker ve baharat çiftliklerimiz tüm Hint Adaları üzerindedir. İspanya ve Fransa bizim bağlarımız, Akdeniz meyve bahçemizdir. Uzun süre Güney Birleşik Devletlerini kaplayan bizim pamuk alanlarımız, artık dünyadaki sıcak bölgelerin her yanına yayılmaktadır”. (Prof. Dr. Paul Kennedy, Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri, s. 178-179) Sanayi İnkılabı’nın Osmanlı Devleti’ne Etkileri için tıklayınız.
