9. Sınıf Tarih dersi TÜRKİYE TARİHİ (11–13.YÜZYIL) ünitesi TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ konusunun alt başlığı olan Türkiye Selçuklu Devleti’nin Zayıflama Devri ve Moğol İstilası konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.
ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ (1077 – 1308)
Türkiye Selçuklu Devleti’nin Dağılma Dönemi ve Moğol İstilası
II. GIYASEDDİN KEYHÜSREV DÖNEMİ (1237-1246)
II. Gıyaseddin Keyhüsrev dönemi Türkiye Selçuklularının çöküş yıllarıdır. Bunun nedeni II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in devlet adamlığının yetersizliği, ülkeyi kötü yönetmesi ve Vezir Saadeddin Köpek’in yıkıcı çalışmalarıdır.
Bu dönemin önemli olayları:
Babailer (Baba İshak ) İsyanı (1240)
Türkiye Selçuklu Devleti’nde Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde uygulanan başarısız politikalar devletin halk nazarında ki itıbarını sarsmıştır.
Bu esnada peygamberlik iddiasında bulunan Baba İshak adlı kişi çevresinde topladığı guruh ile Adıyaman ve civarında isyan etmiştir. Anadolu Selçuklu Devleti bu isyanı bastırmakta oldukça zorlanmıştır. Baba İshak’ın öldürülmesiyle bu isyan sonlandırılmıştır.
İsyanın Sonucu:
Anadolu Selçuklu Devleti isyanı güçlükle bastırabilmiş ancak Anadolu’nun uzun süre karışıklık içinde kalmasını önleyememiştir. Anadolu Selçuklularının basiretsizliğini gören Moğollar bu durumu fırsat bilerek Anadolu’ya yönelmiştir.
Kösedağ Savaşı (1243)
Anadolu Selçuklularının Babailer isyanını güçlükle bastırabilmesi, devletin zayıf durumunu ortaya çıkarmıştır. Bu durumdan yararlanmak isteyen Baycu Noyan komutasındaki Moğol (İlhanlı) ordusu Anadolu’ya girmiştir. Sivas yakınlarında Kösedağ mevkiinde yapılan savaşı Selçuklular kaybetmiştir.
Kösedağ Savaşı, Anadolu Selçuklu Devleti için çok olumsuz sonuçlara yol açmıştır. Bunlar:
* Anadolu Selçuklu Devleti yenildi ve bağımsızlığını yitirdi. Selçuklu sultan ve devlet adamları Moğollar tarafından atandı.
* Doğu Anadolu Moğol egemenliği altına girdi. Moğollar yarım asır boyunca Anadolu’yu sömürdüler.
* Trabzon Rum Devleti ve Çukurova Ermenileri Moğollara bağlandı.
* Anadolu’daki bayındırlık eserleri yok edildi.
* Anadolu Türk birliği bozuldu. Anadolu’da beylikler kurulmaya başladı.
* Anadolu’da uzun süreli Taht kavgaları yaşandı.