Anadolu Selçuklu Devleti’nin Kuruluş Devri Konu Anlatımı (KPSS Tarih)

9. Sınıf Tarih dersi TÜRKİYE TARİHİ (11–13.YÜZYIL) ünitesi TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ konusunun alt başlığı olan Türkiye Selçuklu Devleti’nin Kuruluş Devri konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ (1077 – 1308)

Türkiye Selçuklu Devleti’nin Kuruluş Devri

Türkiye Selçuklu Devleti, Büyük Selçuklu Devleti’nin kolla­rından en uzun ömürlü olanıdır. Bu devlet, Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından başkent İznik’te kurulmuştur.

SÜLEYMAN ŞAH DÖNEMİ (1077 – 1086)

Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun fethine katılan Süleyman Şah Bizans’a karşı yaptığı savaşlarda büyük başarılar kazandı. Anadolu’nun büyük bölümünü fethetti. 1075 yılında İznik’i ve çevresini fethetti ve İznik’e yerleşti. 1077’de İznik’i başkent yaparak Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdu. 1082’de güney seferine çıkan Süleyman Şah Tarsus, Ceyhan, Adana ve çevrelerini fethettikten sonra 1084’te Antakya‘yı fethetti. Süleyman Şah’ı Halep’e yönelerek şehri kuşatması Suriye Selçukluları hükümdarı Tutuş ile arasının bozulmasına neden oldu. İki taraf arasında 1086’da Halep önlerinde yapılan savaş sırasında Süleyman Şah mağlup oldu. Savaş sırasında hayatını kaybetti.

 

I. KILIÇARSLAN DÖNEMİ (1092- 1107)

Anadolu Selçuklu Devleti’nde Süleyman Şah’ın ölümünden altı yıl sonra oğlu I. Kılıçarslan İznik’e gelerek tahta çıktı. Devlet otoritesini yeniden sağladı. 1096’da Malatya’yı kuşat­tığı sırada Haçlı Ordularının Anadolu’ya girdiğini öğrendi. Hemen kuşatmayı kaldırarak haçlıların üzerine doğru hare­kete geçti. O sırada İznik’i kuşatan Haçlılara karşı yaptığı savaşta haçlılara büyük zayiat verdirmesine rağmen sürekli yeni birliklerle desteklenen haçlılara karşı ordusunu geri çekti.

Danişmend Gazi I. Kılıçarslan ile birleşerek Haçlılara karşı büyük zafer kazanmasına rağmen çok kalabalık olan haçlı­ların Anadolu’yu geçmesini engelleyemedi. Anadolu’ya geldiklerinde 600 binden fazla sayıda olan haçlılar Anado­lu’dan çıktıklarında yüz bin kişi kalmıştı. I. Haçlı Seferinden sonra İznik’in elden çıkması üzerine I. Kılıçarslan devletin başkentini Konya‘ya taşıdı. Danişmentlilerin elinde bulunan Malatya‘yı fethetti. Musul Emiri Çavlı’nın yönettiği Büyük Selçuklu Ordusu ile Habur Irmağı yakınlarında yapılan savaşta mağlup oldu. Atıyla geçmek istediği Habur Irmağın­da boğularak hayatını kaybetti.

Kuruluş döneminde Haçlılarla başarılı mücadeleler yapan Anadolu Selçukluları kazandıkları başarılarla Türkmenlerin Anadolu’ya göçünü hızlandırmıştır.

I. MESUT DÖNEMİ (1116 – 1155)

Kılıç Arslan’ın ölümünden sonra yerine oğlu I. Mesut geç­miştir. Musul atabeyi İmadeddin Zengi’nin Urfa’yı fethederek haçlılardan geri alması üzerine başlayan II. Haçlı Seferi sırasında Sultan I. Mesud Alman İmparatorunun yönettiği Haçlı ordusunu Eskişehir’de büyük bir bozguna uğrattı.

I. Mesut, Sivas ve Malatya‘yı Danişmentlilerden aldıktan sonra Çukurova bölgesini ele geçirmiştir.

İlk bakır para I. Mesut zamanında bastırılmıştır.

 

Anadolu Selçuklu Devleti’nin kuruluş döneminin uzun sür­mesinde;

–    Büyük Selçuklular karşısında aldıkları yenilgiler

–    Fetret dönemleri yaşamaları

–    Haçlılarla savaşmak zorunda kalmaları gibi nedenler etkili olmuştur.