Ders İzle Online Ders İzle
Lise 2. sınıf tarih dersi 3.ÜNİTE: ARAYIŞ YILLARI 17. YÜZYIL (1600 -1700) nın konusu olan 17. yüzyıl Islahatlarının alt başlığı olan 4. Murad Dönemi (Siyasi Olaylar- Islahatlar) konu anlatımını aşağıdan okuyabilirsiniz.
4. Murad Dönemi (Siyasi Olaylar- Islahatlar)
IV. Murat’ın Padişahlığının ilk döneminde devlet yönetimi Valide Kösem Sultan’ın elinde kalmıştı. 1632 yılında yirmi yaşında iken devlet yönetimini tamamen eline alan IV. Murat o zamana kadar görülen bozuklukları ortadan kaldırmaya çalıştı. Bu dönemde:
- Yeniçeri ve sipahi zorbalar ortadan kaldırıldı.
- İçki ve tütün yasaklandı.
- İstanbul’un asayişi sağlandı.
- Anadolu’daki Celâli isyanları sona erdirildi.
- Devrin devlet adamları ve alimlerine bozuklukların nedenlerini araştıran raporlar hazırlattı.
Bunların en önemlisi Koçi Bey tarafından kaleme alınan “Risale” adlı eserdir.
IV. Murat kuvvet ve şiddet yoluyla ülkede otoriteyi sağladı. Ancak Koçi Bey’in tavsiyelerini yerine getirmeye fırsat bulamadan genç yaşta vefat etti (1640).
1622–1639 İran Savaşları (IV. Murat Dönemi) (1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması)
17. yy.da İran’la yapılan savaşların en uzun süreli olanı bu dönemde gerçekleşti. Bu savaşlar İranlıların hileyle Bağdat’ı işgaliyle başladı. Bağdat’ta isyan eden Bekir Subaşı, valiyi öldürerek şehri eline geçirdi. Sonra Bekir Subaşı Şah Abbas’tan yardım istedi. Böylece Bağdat işgal edilmiş oldu. Bağdat’ın işgali üzerine İran’la 17 yıl süren savaşlar başladı. Savaşın ilk yılları IV. Murat’ın çocukluk dönemine rastladı, İran böylece ilk yıllar büyük başarılar elde etti. Sonraları IV. Murat İran meselesine önem vermiş ve İran üzerine iki sefer düzenlemiştir.
a. Revan Seferi (1635) : IV. Murat bu sefer ile Doğu Anadolu ve Revan’ı İran’dan geri aldı.
b. Bağdat Seferi (1638): Bu seferle Bağdat geri alındı. Bu sırada Şah Abbas ölmüştü. Yerine geçen yeni şah barış istedi. Böylece 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması imzalandı. Buna göre:
1. Azerbaycan ve Revan İran’a bırakıldı.
2. Bağdat Osmanlılarda kaldı.
3. İranla-Osmanlı devleti arasında Zağros dağlan sınır kabul edildi.
Yorum: 1. Bu antlaşma Osmanlı devleti ile İran arasında uzun süre bir barış devri açtı.
2. Bugünkü Türkiye-İran sınırı da büyük ölçüde bu antlaşma ile çizilen sınır esasına dayanır.
