Ders İzle Online Ders İzle
Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti üzerinde izledikleri politikalar hakkında neler söylenebilir?
18. Yy.da Osmanlı Devleti’nin ve Avrupa Devletlerinin Dış Politikaları
18. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Genel politikası:
- Karlofça ve İstanbul Antlaşması ile kaybettiği toprakları geri alabilmek için Rusya, Avusturya, Venedik ve İran ile savaşmış fakat topraklarını geri alamadığı gibi daha fazlasını da kaybetmiştir. Bu yüzyılın sonlarında yılların dostu Fransa’da Osmanlı’ya saldırmıştır. Bu devletlerle yapılan uzun savaşlar Osmanlı ekonomisini daha da kötüye götürmüş zamanla Osmanlı Devleti Avrupalı devletlerin üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalmıştır. Bu yeni dönemle birlikte “denge politikası izlenmeye başlamıştır.
- Avrupa’nın gerisinde kalındığı anlaşılmış ve Avrupa örnek alınarak ıslahat girişiminde bulunulmuştur.
18. YÜZYILIN Osmanlı Açısından ÖZELLİKLERİ:
1. Osmanlı Devleti 18. yüzyıla ilk defa toprak kaybeden bir devlet olarak girdi(KARLOFÇA). Bu yüzden bu yüzyılın başlarında kaybettiği toprakları geri alma çabasına girdi.
2. Osmanlı Devleti 17. yüzyılda en çok AVUSTURYA ile savaşmıştı. 18. yüzyılda ise en çok RUSYA ile savaşacak.
3. Kanuniden beri dostumuz olan Fransa 18. yüzyılın sonlarında (1798) Mısır’a saldırınca bu ülke ile ilişkilerimiz bozulacak.
4. Bu yüzyılda Osmanlı Devleti’nin toprak kaybı hızlanacak, Avrupa’nın bilim ve tekniği alınmaya çalışılsa da yeterli olmayacak, sonuçta Osmanlı Devleti Avrupa’nın üstünlüğünü kabul etmek zorunda kalacak.
18. yüzyılda Fransa’nın Osmanlı Politikası:
Büyük bir imparatorluk kurmak isteyen Fransa Yedi Yıl Savaşı’yla birlikte birçok sömürgesini İngiltere’ye bırakmak zorunda kaldı.
Avrupa ve Akdeniz’e hâkim olmak isteyen Fransa’nın en büyük rakibi İngiltere idi. İngiltere’ye karşı her türlü ittifaka hazırdı. Osmanlı Devleti’yle Fransa arasındaki dostluktan Fransa her zaman karlı çıktı. Çıkarları gerektirdiğinde Osmanlı’ya saldırmaktan çekinmedi. Osmanlı Devleti aleyhine Rusya ile gizli Tilsit Antlaşması’nı yaptı.
18. yüzyılda İngiltere’nin Osmanlı Politikası:
Güçlü donanması ve usta diplomatları sayesinde bu dönemin en büyük devleti olan İngiltere “güneş batmayan imparatorluk” kurma çalışmalarına devam ediyordu. Osmanlı Devleti, stratejik konumu, yer altı ve yer üstü kaynakları açısından İngiltere için çok önemliydi. Eğer Ruslar, sıcak denizlere iner ve Fransızlar Akdeniz ve Mısır’da hâkimiyet kurarsa İngiltere’nin sömürgelerine zarar verebilirdi. Bu nedenle 1791’den itibaren Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü koruma politikasını başlattı.
18. yüzyılda Avusturya-Macaristan’nın Osmanlı Politikası:
18. yy ın sonlarına kadar Osmanlı’yla sayısız savaş yapan Avusturya’nın bu dönemden itibaren Osmanlı’ya karşı saldırgan politikası değişim göstermiştir. Çünkü Alman siyasi birliği için Prusya ile Balkan hakimiyeti için Rusya ile mücadele etmek zorundadır. Çok uluslu bir yapıya sahip olduğundan Fransız İhtilali, Osmanlı üzerinde yaptığı etkinin aynısını Avusturya üzerinde de yapmıştır. 1791 Ziştovi Antlaşması sonrası Osmanlı’yla barış siyaseti resmen başlamıştır.
18. yüzyılda Rusya’nın Osmanlı Politikası:
a) Rusya’nın Karadeniz’deki etkinliğini arttırmak,
b) Kırım ve çevresini ele geçirmek
c) Kafkasları denetim altına almak
d) Lehistan’ı egemenlik altına almak
e) Balkanlardaki Ortodoksları himayesine almak.
f) Boğazları ele geçirerek, Akdeniz’e açılmak.
