Ders İzle Online Ders İzle
18. Yüzyılda Osmanlı Devleti’ndeki Değişim ve Islahatlar
Osmanlı Devleti’nde Yönetim
Divan-ı hümayun, Osmanlı devlet mekanizmasının temeliydi. 16. yy.da haftada 4 gün 17. yy.da haftada 2 gün topalanan divan-ı hümayun 18. yy.dan itibaren 3 ayda 1 toplanmaya başladı. 18.yy.da Kubbealtı vezirleri yerine vekiller heyeti oluşturuldu.
Babıali’nin kurulmasıyla Osmanlı Devlet yönetiminde hangi değişiklikler yaşanmıştır?
Divan-ı hümayun sisteminin kaldırılması ile divan toplantıları veziriazamların ve şeyhülislamların oturduğu konaklarda yapılmaya başlandı. Böylece veziriazam konakları Babıali(yüksek kapı) adını aldı. Devletin merkezi haline gelen Babıali’ye kalemiye sınıfı (nişancı ve defterdar) nakledildi. Kalemiye sınıfı Hademei Babıali (Babıali çalışanları) adını alarak Osmanlı Devleti’nin bürokrasisini oluşturdular.
II.Mahmut döneminde divan toplantıları haftanın bir günü şeyhülislam konağında, diğer günü ise veziriazam konağında olmak üzere haftada iki kere toplanacak şekilde düzenlendi. XIX. yüzyılda Babıali’nin yapısında değişikliğe gidilerek veziriazamlık başvekâlet’e dönüştürüldü. Hariciye, Mülkiye ve Maliye nazırlıkları kuruldu.
Taşra Teşkilatı
XVIII. yüzyılda tımar sisteminin bozulması Osmanlı Devleti’nde pek çok alanda aksaklıkların yaşanmasına neden oldu. 18. yüzyıla kadar tımar dışında kalan toprak gelirlerinde iltizam sistemi uygulanıyordu. Bu tarihten itibaren iltizam terk edilerek Malikane Sistemi uygulanmaya başaldı. İltizam sisteminde bir yıllığına kiralanan vergi kaynakları (mukataa topraklar) malikane sisteminde ömür boyu muaccele denen satış bedeli karşılığında kiralanıyordu.
Bu vergi kaynaklarının ömür boyu kiracısı olan malikane sahipleri malikanelerini mültezimler yoluyla idare etmeye başladılar. Mültezimler genellikle o malikanenin önde gelen aileleri idi. Ayan denilen bu aileler zamanla malikaneleri ele geçirdiler. Ayanlar daha sonra mütesellim, voyvoda, muhassıl gibi resmi görevlere gelip devlette etkili oldular.
XVIII. yüzyılda âyanların güçlenmesinin nedenleri neler olabilir?
İlerleyen dönemlerde devlete para ve asker verecek kadar güçlenen ayanlar 1808 yılında Sened-i İttifak ile kendilerini resmen devlete tanıttılar.
Esham Uygulaması: Osmanlı hazine bonosu. Ekonomisi gitgide bozulan Osmanlı 1775 yılında içi piyasaya borçlanmak için esham satışına başladı.
