Ders İzle Online Ders İzle
18. Yüzyıl Islahatlarının Amacı ve Özellikleri
XVII ve XVIII. yüzyıllarda Avrupa devletleri karşısında alınan yenilgiler Osmanlı idarecilerinin Avrupa’da meydana gelen gelişmeleri daha yakından tanıma ihtiyacı hissetmelerine neden oldu. Bu amaçla XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti, Avrupa başkentlerinde geçici ve daimî büyükelçilikler açma
yoluna gitti. Avrupa devletleriyle yapılan mücadelede alınan yenilgiler, askerî alanda ıslahat yapılmasına neden oldu.
Lale Devri Islahatları için tıklayınız.
I.Mahmut Dönemi Islahatları(1730–1754)
Fransa’dan gelen Kont do Boneval Claude Alexandre Müslüman olarak Humbaracı Ahmet paşa adını almıştır. Ahmet paşa tarafından topçu ocağı ıslahatları yapılmış humbaracı ocağı kurulmuştur. Kara mühendishanesi (Hendesehane) kuruldu (1734).Orduda yapılabilecek ıslahatlarla ilgili risaleler hazırlandı. Osmanlı orduları bölük, tabur, alay sistemine göre düzenlendi. Bu ıslahatlar sayesinde 1736–1739 Osmanlı- Avusturya+Rusya savaşlarında başarı sağlandı.
III. Mustafa Dönemi Islahatları(1757–1774)
- Sadrazam Koca Ragıp Paşa ve Baron Dö Tott tarafından tophane ve topçu ocağı düzenlendi.
- Tersanelerde ıslahatlar yapıldı.
- Deniz mühendis hanesi kuruldu. Maliye düzeltilmeye çalışıldı.
- Temeli iç borçlanmaya dayanan Esham Sistemi getirildi.
- Fransızcadan matematik ve astronomi ile ilgili tercümeler yapıldı.
Ø Sadrazam Halil Hamit Paşa ve Cezayirli Gazi hasan paşa tarafından ıslahatlar yapıldı.Ø Yeniçeri sayımı yapıldı.
Ø Ulufe alım satımı yasaklandı.
Ø Lağımcı ve humbaracı ocakları düzenlendi. Sürat topçusu ocağı kuruldu.
Ø Denizcilik alanında düzenlemeler yapıldı ( Levent teşkilatı kaldırıldı).
Ø İstihkâm okulu açıldı. Yerli malı kullanımı teşvik edildi
III. Selim Dönemi Islahatları (1789–1807)
Bu dönemin ıslahatlarına Nizam-ı Cedit (yeni düzen) adı verilir.
Yapılacak ıslahatlar için raporlar hazırlandı.
Avrupa tarzında Nizam-ı Cedit ordusu kuruldu. Bu ordunu ihtiyacını karşılamak için İrad-ı Cedit isimli hazine oluşturuldu. Hesaplarını tutmak için İrad-ı cedit defterdarlığı oluşturuldu.
Avrupa’nın büyük şehirlerine ilk kez sürekli elçiler gönderildi.(Paris, Londra, Viyana, Berlin)
Kara ve deniz mühendis haneleri modernleştirildi.
Fransa ve İsveç’ten öğretmen askerler getirildi.
Fransızca devletin resmi yabancı dil oldu.
Üsküdar’da Matbaa-i Amire adıyla resmi devlet matbaası kuruldu.
Yerli malı kullanımı teşvik edildi.
Kadıların görev yerlerine gitmeleri sağlandı.
XVIII.yüzyılda yapılan ıslahatlardan istenen başarı niçin elde edilememiştir?
XVIII. yy Islahatlarının Genel Özellikleri
1- Avrupa’nın üstünlüğü kabul edilmiş o yönde ıslahatlar yapılmıştır.
2- Özellikle askeri alanda ıslahatlar yapılmıştır, bunun sebebi savaşlarda galip gelme düşüncesidir.
3- Kişilere bağlı kalmıştır.
4- Islahatlar tam olarak başarılı olamasa da çöküşü gecikmiştir.
5- Mimaride Rokoko – Barok tarzı Osmanlıya gelmiştir.
6- Teknik eğitime önem verilmiştir.
7- Yeniçeri ocağı sebebiyle inkılâplar başarıya ulaşamamıştır.
