17. Yüzyılda Avrupa’da Siyasi Durum Konu Anlatımı

Lise 2. sınıf tarih dersi 3.ÜNİTE: ARAYIŞ YILLARI  17. YÜZYIL (1600 -1700)  nın konusu olan 17. Yüzyılda Avrupa’da Siyasi Durum ve Otuz Yıl Savaşları konu anlatımını aşağıdan okuyabilirsiniz.

17. Yüzyılda Avrupa’da Siyasi Durum

Alman ve İspanya Krallarının yeni mezheple­re karşı bayrak açması üzerine başlayan savaşlar Protestan yanlılarının galibiyetiyle sonuçlandı.

Otuz yıl savaşları Almanya ve müttefiki olan ispanya ile Fransa ve müttefikleri (İsveç, Danimar­ka) arasında yapılmıştır.

Bu savaş tamamen mezhep çekişmesinden kaynaklanmıştır. Almanya’da hemen hemen ba­ğımsız yaşayan, ama sözde Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu içinde bulunan pek çok hükümdar Protestanlığı kabul etmişti. Bunlarla Katolikler ara­sında büyük bir savaş çıktı.

Almanlar birbirleriyle savaşırken savaşa Fran­sa, İsveç ve Danimarka da karıştı. Mezhep farklılığı nedeniyle otuz yıl içinde yüz binlerce kişi öldü. Savaş Westfalya (1648) Barışı ile sonuçlandı. Bu antlaş­ma Avrupa tarihinde çok önemli bir adımdır. Alman­ya Protestanlığı resmi din olarak tanıdı.

Artık Avrupa’da mezhep çekişmeleri siyaset­ten çekilmiş, devletlerin arasında bir sorun olmak­tan çıkmıştır. Böylece Avrupa bazı konularda birlik­te hareket etme imkanı kazanmıştır.

Antlaşmanın bazı önemli maddeleri:

1. Almanya, içindeki prenslerin dini ve siyasi özgürlüklerini kabul etti.

2.  Hollanda’nın bağımsızlığı tanındı.

3.  Fransa, Almanya’dan Alsas’ı aldı.

4.  İsveç Kralı, Baltık denizi kıyılarına sahip oldu.

5. Almanya’nın küçük prensliklerinden Brandenburg Prensliği Prusya dukalığı adını aldı. Bu suretle bugünkü Almanya’nın te­melleri atılmış oldu.

Yorum : Westfalya barışını İspanya tanımadı. Bu yüzden Orta Avrupa’da savaş bittiği hal­de Fransa ile İspanya arasında savaş on yıl daha devam etti. Yapılan Pirene Ant­laşmasıyla (1659), İspanya Fransa’nın üstünlüğünü kabul etmiştir.

17. Yüzyılda Avrupa Devletleri

1. Almanya: Kutsal Roma-Germen adını ta­şıyan Almanya’da yüzlerce prenslik vardı. Araların­da siyasi birlik yoktu. Otuz Yıl savaşlarında Alman­ya yenilmiş ve ülkedeki prensliklere mezhep özgür­lüğü tanımıştı.

2. İngiltere: 17. yüzyıl sonlarında ingilte­re’de meşruti krallık kuruldu (1688).

3. Fransa: 17. yüzyılda Avrupa’nın en güçlü devleti durumuna geldi, ispanya Veraset Savaşla­rında Almanya ve İngiltere ile mücadele etti. Bu sa­vaşlar Fransa’yı olumsuz yönde etkiledi.

4. Lehistan: 17. yüzyılın sonlarına doğru Kutsal İttifaka katılarak Osmanlı Devleti’yle müca­deleye girişti, iç ve dış nedenler siyasi alanda etkili olmasına engel oldu.

5. Hollanda: İspanya’dan bağımsızlığını ka­zanan Hollanda’da krallık kuruldu. Kısa zamanda sömürgecilikte ilerledi ve zengin bir duruma geldi.

6. Rusya: Rusya, 17. yüzyılın sonlarında (1682) Çar ı. Petro’nun yönetimine girdi. Petro’nun iki amacı vardı: Karadeniz’e ve Ballık kıyılarına ulaşmak. Petro, Rusya’yı bir Avrupa devleti haline getirmeye çalıştı.

7. Avusturya: Otuzyıl savaşlarında Avusturya Alman siyasi birliğini kuramamıştı. Fakat güçlü dev­letler arasındaydı. Zaten Karlofça Antlaşmasıyla Macaristan’ı ve Erdel’i alarak büyümüştü.

8. İsveç: Otuz yıl savaşlarından başarı ile çıkmıştır.

9. İtalya: İtalya’da siyasi birlik yoktu.