1. Dünya Savaşı Ders Notu

1. I. Dünya Savaşı

• I. Dünya Savaşı’nın genel sebepleri, Fransız İhtilali sonucunda yayılan milliyetçilik anlayışı ve Sanayi İnkılabını gerçekleştiren Avrupa devletleri arasındaki ekonomik rekabettir.
• XIX. yüzyılın ikinci yarısında İtalya (1870) ve Almanya’nın (1871) siyasi birliklerini geç kurmuş olmaları, sanayilerini güçlendirerek ham madde ve pazar arayışlarına girmeleri mevcut dengeleri bozdu. Almanya’nın güçlenmesi, İngiltere, Rusya ve Fransa’yı birbirlerine yaklaştırdı.
• Almanya’nın siyasi birliğini kurarken işgal ettiği (1871), kömür ve demir yatağı olan Fransız toprağı Alsace-Lorraine (Alsas-Loren) yüzünden, Fransa ile arası açılmıştı.
• Balkanların eski hakimi Avusturya – Macaristan ile, sıcak denizlere inmek isteyen, aynı zamanda Panislavizm politikasını yürüten Rusya arasında bu bölgede rekabet doğurmuştu.
• Avusturya-Macaristan ile ortak politika izleyen Almanya Pancermenizm (Cermen birliği) politikası gereği Rusya’nın Balkanlara yerleşmesine karşıydı.
• Almanya’nın Osmanlı Devleti’ne yakınlaşma politikası, sömürgelerine giden en kısa yolun kesilmesinden endişe eden İngiltere’yi rahatsız etmiş ve İngiltere’yi Fransa ve Rusya’yla ittifaka yöneltmişti.
• Rusya, tarihî emeline bu ittifak yoluyla İstanbul ve Çanakkale Boğazlarını ele geçirerek Akdeniz’e açılmak suretiyle kavuşmak istiyordu.
• Sanayisini güçlendiren İtalya, ham madde için Akdeniz ve çevresinde sömürgeler elde ederek eski gücüne ulaşmak niyetindeydi. Bu nedenle İngiliz sömürgelerine göz dikmişti. Ayrıca Avusturya-Macaristan İmparatorluğu egemenliğinde kalmış İtalyan topraklarını da kurtarmak istiyordu.
• 1. Dünya Savaşı, 28 Haziran 1914’te Saraybosna’da Avusturya-Macaristan veliahtı Ferdinand’ın bir Sırplı tarafından öldürülmesi ile başladı.
• ABD’nin savaşa girmesiyle “İtilaf Devletleri” savaşı kazandı. Ateşkes anlaşmaları imzalandı.

Kaynak: Tarih Portalı