Anadolu’ya İlk Türk Akınları Konu Anlatımı (KPSS Tarih)

9. Sınıf Tarih dersi TÜRKİYE TARİHİ (11–13.YÜZYIL) ünitesi Anadoluya İlk Türk Akınları konusunun özetini aşağıdan okuyabilirsiniz. KPSS Tarih hazırlığı yapan arkadaşlarımızın konuyu mutlaka dikkatlice okuması gerekir.

ANADOLU’YA İLK TÜRK AKINLARI

Türk tarihinde Anadolu’ya yönelik ilk akınlar IV. yy.da Hunlar ve VI. yy.da Sabirler döneminde yapılmıştır. 3. akınlar olarak Abbasiler tarafından Avasım’a yerleştirilen Türkler kabul edilebilir. Anadolu’ya yapılan bu ilk akınlar Anadolu’ya yerleşme amaçlı değildir. Anadolu’ya yurt edinme amacıyla ilk akınlar Büyük Selçuk­lular döneminde başlamıştır. Çağrı Bey komutasındaki Türkler 1015 – 1021 yıllarında Anadolu’ya keşif amacıyla akınlar düzenlediler. Bu keşif akınları, Anadolu’nun Türkler için uygun bir yurt olacağı sonucuna ulaştırdı. Bu gelişme­lerden sonra Türklerin Anadolu’ya yaptığı akınlar hız kazan­dı. Karahanlı ve Gazneli devletlerinin baskısı altında kalan Selçuklular, Türklere yurt bulmak amacıyla Anadolu’ya yönelmiştir. Çağrı Bey döneminde keşif ve tanıma amaçlı düzenlenen akınlar sıklaşmış, 1048 Pasinler ve 1071 Ma­lazgirt Savaşlarından sonra Anadolu’daki Bizans etkinliği kırılmıştır.

Pasinler Savaşı (1048)

Bu dönemde Anadolu’daki en büyük siyasi güç Bizans İmparatorluğuydu. Bizans, Türklerin Anadolu’daki akınların­dan rahatsızlık duymaktaydı. Türklerin doğu Anadolu’daki faaliyetlerine son vermek istiyordu. Türkler ile Bizans ara­sındaki ilk büyük savaş Pasinler Ovası’nda yapıldı. Savaşı Selçuklular kazandı.

Not: Pasinler Savaşı Türklerin Bizans’la yaptığı ilk savaş ve kazandığı ilk zaferdir.  

Malazgirt Savaşı (26 Ağustos 1071)

Türklerin Anadolu’ya akınlarının hızlanarak devam etmesi Bizans İmparatorluğu’nu endişelendirmekteydi. Bizans imparatoru Romen Diyojen Türklerin Anadolu’daki varlığına son vermek ve tüm İslam ülkelerini istila etmek amacıyla büyük bir ordu hazırlayarak sefere çıktı. Bu sırada Fatımiler üzerine sefere çıkan Sultan Alparslan Romen Diyojen’in güçlü bir orduyla sefere çıktığını duyunca Anadolu’ya dön­dü. Türk tarihindeki en önemli savaşlardan biri olan Malaz­girt Savaşı 26 Ağustos 1071’de yapıldı. Üstün Bizans ordusu karşısında büyük bir zafer kazanıldı.  

Önemi:

*         Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı.

*         Anadolu’da Selçukluların önündeki en büyük engel olan Bizans tehlikesi ortadan kalktı.

*         Anadolu’da ilk Türk devletleri kuruldu.

*         Kazanılan zafer Türklerin İslam dünyasındaki prestijleri­ni arttırdı.

*         Türk kültürü Anadolu’ya taşındı.

*         Anadolu’da beylikler kurulmuştur.

Not: Alparslan komutanlarına emir vererek Anadolu’yu fethetme­lerini istemiştir. Ayrıca komutanların fethettiği topraklar kendilerine ikta olarak verilmiştir. Bu durum Anadolu fethini hızlandırmakla beraber Selçuklu merkezi otoritesinin bo­zulmasına ve Anadolu’da birçok beyliğin kurulmasına sebep olmuştur.

Selçukluların Anadolu’yu yurt edinmelerinde,

–     Karahanlı ve Gazneli baskıları nedeniyle yeni vatanlar aramaya başlamaları

–     Anadolu’nun Türklerin yaşayışına uygun özelliklere sahip olması

–     Anadolu’nun fethinin gaza yapma ve ganimet alma anlayışına uygun olması

–     Anadolu nüfusunun az olması ve burada yaşayan halkın Bizans yönetiminden memnun olmaması

–     Anadolu’da Türklere direnç gösterecek bir gücün kal­maması gibi nedenler etkili olmuştur.