1) İNSAN VE TARİH
Tarih : İnsanların geçmişteki her türlü faaliyetini, birbirleriyle olan ilişkilerini sebep–sonuç belirterek, yer-zaman göstererek belgelerle inceleyen bilim dalıdır…
2) TARİHİN KONUSU
İnsanların her türlü faaliyeti tarihin konusudur. ( Siyasi-Sosyal-Kültürel-Ekonomik )
Olay : Hayat içerisinde meydana gelen değişmelerdir. ( KISA SÜRE )
Olgu : Aynı türdeki olayları bütün olarak anlatmak için kullanılan kavramdır. Soyut ve geneldir. Yer ve zaman söz konusu değildir. ( UZUN ZAMAN DİLİMİ )
OLAYIN OLGUDAN FARKI
Olayda başlangıç ve bitiş tarihi bellidir. Olgu ise genellik ve süreklilik gösterir.
3) TARİHTE SEBEP-SONUÇ, YER-ZAMAN İLİŞKİSİ
Bir olayın tarihi olay kapsamı içinde yer alabilmesi için olayın yeri ve zamanı belli olmalı, üzerinden belli bir zaman geçmiş olmalı ve olayın geçtiği mekân bilinmelidir.
4) TARİH BİLİMİNİN YÖNTEMİ
Tarama (Kaynak Arama)
Tarihe kaynaklık edebilecek her türlü bilgi ve verilerin bulunması aşamasıdır.
Yazılı Kaynaklar
Sözlü Kaynaklar
Kalıntılar
Çizili, Sesli, Görüntülü Kaynaklar
Tasnif ( Sınıflandırma )
Toplanan verilerin bir sistem dâhilinde sınıflandırılması aşamasıdır.
Tahlil ( Çözümleme )
Elde edilen verilerin kaynak ve bilgi yönünden yeterli olup olmadığının kontrol aşamasıdır.
Tenkit ( Eleştiri )
Toplanan verilerin gerçekliği ve bilgi açısından güvenliğinin tespit edilmesi aşamasıdır.
İç Tenkit
Yazarın Görüşleri Kaynak Farklılıkları
Dış Tenkit
Eser adı, yazarı, basım tarihi, basım yeri vb. Orijinallik
Terkip ( Sentez )
Toplanan verilerin birleştirilerek sonuca ulaşılması aşamasıdır.
5) TARİHİN TASNİFİ
Zamana Göre Tasnif
Tarih, çağ ve yüzyıl gibi zaman dilimlerine ayrılır.
Mekâna Göre Tasnif
Belli bir coğrafi bölge incelenir.
Konuya Göre Tasnif
Toplumların siyasi, sosyal, ekonomik, hukuki, dini, kültürel yönleriyle incelenmesidir.
6) ZAMAN VE TAKVİM
İlk Güneş Takvimi : Mısırlılar
İlk Ay Takvimi : Sümerler
Gregoryen Takvimi bugün dünya genelinde kullanılmaktadır.
7) TÜRKLERİN KULLANDIĞI TAKVİMLER
İlk Kullanılan Takvim : On İki Hayvanlı Türk Takvimi
İslamiyet’in Kabulünden Sonra Kullanılan Takvim : Hicri Takvim
Osmanlı Devleti’nde Mali İşlerde Kullanılan Takvim : Rumi Takvim
Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşundan Sonra Kullanılan Takvim :Miladi Takvim ( Yürürlüğe Girişi : 20.12.1925 , Kullanılmaya Başlanması : 01.01.1926 )
TÜRKLERİN KULLANDIĞI TAKVİMLER / Sırasıyla : 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Hicri Takvim, Celali Takvim, Rumi Takvim, Miladi Takvim
8) TARİH ÖĞRENİMİNİN ÖNEMİ
Bir milletin insanı olarak milli değerleri, kültürü tanıyarak milli bilinç kazandırır. Sorumluluk ve vatandaşlık duygusu gelişir. Geçmişten çıkardığı derslerle geleceğine yön verir. Kişisel olarak kazandırdığı çeşitli olaylar arasında ilişki kurup mantık yürüterek sonuca ulaşmamızı sağlar.
9) ATATÜRK’ÜN TARİH ÖĞRENİMİNE VERDİĞİ ÖNEM
Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti 1931 yılında kuruldu.
10) TARİHİ OLAYLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Olaylar meydana geldiği dönemin siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve dini özelliğini yansıtır. Bu nedenle bir olay değerlendirilirken olayın meydana geldiği dönemin şartları dikkate alınır. Ayrıca tarihi olaylara tarafsız yaklaşılmamalıdır.
11) TARİHİ BİLGİLERİN DEĞİŞEBİLİR ÖZELLİĞİ
Tarihte bilgiler olayın geçtiği döneme ait verilere dayanır. Zamanla yeni bilgilerin elde edilebilir veya mevcut bilgiler değişebilir.
12) TARİHE ADANMIŞ BİR ÖMÜR : HALİL İNALCIK
Halil İnalcık dünyaca ünlü Türk tarihçidir. 1916 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Ankara’da Gazi İlkokulunu, Lisede Sivas Öğretmen Okulu ve Balıkesir Öğretmen Okulunu bitirir. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi sınavlarına girer ve birincilikle kazanır.1940 yılında Yakın Çağ Bölümünde asistan olur. 1942 yılında “Tanzimat ve Bulgar Meselesi” adlı doktora tezini belgelere dayandırarak hazırladığı için büyük ilgi uyandırır ve Türk Tarih Kurumu tarafından yayımlanır. Dört uzmanla birlikte hazırladığı Osmanlı İmparatorluğu’nun Sosyal ver Ekonomik Tarihi adlı eseri bugün dünya üniversitelerinde el kitabı haline gelmiştir. Dünya Tarihi adlı kitapta görev alması onun tarihçiliğine olan uluslar arası saygının bir işaretidir.