Amerika Birleşik Devletlerinin Kurulması
Amerika 1492’de Kristof Koiomb tarafından keşfedildikten sonra;
- İspanyollar Meksika ve Güney Amerika’ya,
- Portekizliler Brezilya’ya,
- Fransızlar Kanada’ya,
- İngilizler de bugünkü Birleşik Amerika’daki Atlas Okyanusu kıyılarına yerleştiler.
İngilizler daha sonraki dönemlerde kıtanın iç kısımlarına doğru ilerleyerek yeni topraklar kazandılar ve Kuzey Amerika Kıtasinda 13 koloni oluşturdular. Bu kolonilere çoğunluğu İngiliz olmak üzere Avrupa’dan getirdikleri göçmenleri yerleştirdiler ve kolonileri İngiltere’den atadıkları valiler aracılığı ile yönetmeye başladılar.
Amerika Bağımsızlık Savaşı’nın Başlama Nedenleri:
- Yedi Yıl Savaşları sırasında Kanada ve Florida’ya yerleşme vaadi ile İngiltere’ye para, malzeme ve insan yardımı yapan kolonilerde birleşme duygusunun oluşması
- Yedi Yıl Savaşlarinı kazandığı halde İngiltere’nin; Fransa’dan alınan Kanada’ya ve İspanya’dan alınan Florida’ya kolonilerden göçü yasaklaması
- Yedi Yıl Savaşlarindan galip çıkmasına rağmen kendi ekonomisi de oldukça sarsılan İngiltere’nin kolonilere yeni gümrük ve damga vergileri koyması
- Kolonilerin, İngiltere Parlementosunda seçilmiş temsilcileri bulunmadığından, “halkın oluru alınmadan vergi konamaz” ilkesinden hareketle buna karşı çıkmaları
- Bu gelişme karşısında İngiltere’nin pul ve damga vergilerini kaldırması; ancak temel tüketim mallarına yeni vergiler koyması
- 1773’de Boston Limanina gelen çay yüklü bir İngiliz şilebindeki çayların koloni halkları tarafından denize dökülmesi üzerine, İngilizlerin Boston Limanı’nı kuşatması sonucunda kolonilerin İngiltere’ye karşı isyan başlatması
Savaşın Gelişimi ve Sonuçları:
- 1774’de koloni temsilcileri Birinci Filedelfiya Kongresi’ni toplayarak İngiliz Hükümeti’nden;
- Koloni meclislerinin onayı alınmadan vergi konulmamasım ve ticareti engelleyici yasaların kaldırılmasını istediler. Fakat İngiltere bu istekleri reddetti.
Bu kongre aynı zamanda Amerikalı kavramının ortaya çıkmasına da neden olmuştur.
> İstekleri reddedilen koloni temsilcileri 1776’da İkinci Filedelfiya Kongresi’ni toplayarak savaşa karar verdiler. George VVashington’u başkomutan seçtiler. Aynı zamanda bağımsızlık ilan eden koloni temsilcileri “Bağımsızlık ve İnsan Hakları Beyannamesi” de yayınladılar (4 Temmuz 1776).
Bu bildiriye göre;
> İnsanların doğuştan devredilemez ve vazgeçilemez birtakım hakları vardır.
Bunlar;
O Yaşama O Özgürlük
O Mutluluğu arama hakkıdır.
O Bu hakları, kuvvetini halktan alan ve halkın arzusuyla işbaşına gelen hükümetler korur.
O Hükümetler bu hakları çiğnediği takdirde, yerine yenisini koymak milletin hakkı ve ödevidir.
ABD’nin bağımsızlık savaşı sömürgeciliğe ve din devleti anlayışına karşı başarılı olan ilk başkaldırı hareketidir. Ayrıca Avrupa’dan Amerika’ya yoğun göçler olmuş, böylece Avrupa’da işsizlik ve nüfus azalırken Avrupa kültürü de yeni bir yayılma alanı bulmuştur.
ABD’deki bu gelişmeler, 1789 Fransız Ihtilaii’nin başlamasında da etkili olmuştur.
Bu bildirideki düşünceler dünyaya yeni bir yönetim şekli olan demokrasiyi getirmiştir.
- İnsan Hakları Bildirisi’nin kabul edilmesinden sonra koloniler ile İngiltere arasında savaşlar başladı.
- Amerikalılar 1777’de Saratoga’da İngilizleri yendiler. Bu gelişme üzerine Yedi Yıl Savaşlarında İngilizlere yenilerek kolonilerini kaybeden Fransa, İspanya ve Hollanda da İngiltere’ye karşı savaşa girdi.
- 1781’de Amerikalılar York Town Savaşı’nda bir İngiliz ordusunu teslim aldılar. İngiltere yenildi ve barış istedi.
- İngiltere, 1783’de imzalanan Versay Antlaşması ile kolonilerin bağımsızlığını tanıdı.
Versay Antlaşması, Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı sonunda imzaladığı Antlaşma ile aynı adı taşımaktadır.
- Koloniler bağımsızlıklarını kazandılar; fakat yeni rejimin ne olacağı tartışmaları yüzünden 1783 – 1787 tarihleri arasında koloniler birbirleriyle savaştılar.
- Savaşı, merkezi cumhuriyetçileri mağlup eden federalistler kazandı.
- 1787’de koloniler bir kez daha toplanarak laik ve federal Cumhuriyet Anayasası’nı kabul ettiler (lll. Fledelfiya Kongresi). Böylece George Washington başkanlığındaki ABD’nin kuruluşu sağlanmıştır.