Ders İzle Online Ders İzle
Osmanlı Devleti’nin Mücadele Ettiği Cepheler
Osmanlı Devleti, savaşın başından itibaren Kafkas, Kanal, Irak, Çanakkale, Filistin-Suriye, Hicaz- Yemen cephelerinde mücadele ettiği gibi savaşın ortalarında da müttefikleri için Makedonya ve Galiçya (Romanya) Cephesi’nde savaşmak zorunda kaldı. Bu nedenle, Osmanlı Devleti’nin savaştığı cephe sayısı giderek arttı. Buna rağmen Osmanlı askerleri büyük bir özveriyle ve kahramanca mücadele ettiler.
Kafkas Cephesi
Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesinin hemen ardından 1914 yılının sonbaharında Ruslar, Doğu Anadolu’ya girdiler. Bunun üzerine Enver Paşa komutasında büyük bir Türk ordusu mevsimin kış olmasına rağmen karşı saldırıya geçti. Ancak ağır kış şartlarından dolayı Osmanlı ordusunun yaklaşık 60.000’i soğuktan donarak şehit olmuş, askerin üzerindeki yazlık kıyafetler, yolların karla kaplı olması felaketi getirmiştir. Akabinde Ruslar; Erzurum, Erzincan, Muş, Bitlis ve Trabzon’u işgal ettiler. Kafkas Cephesi’nde görev alan Mustafa Kemal, Muş ve Bitlis’i Rus işgalinden kurtarmıştır.
1. Dünya Savaşı başladıktan sonra İtilaf Devletleri, Osmanlı topraklarında yaşayan Ermenilere bağımsız- lık vadederek onları silahlandırıp isyana teşvik ettiler. Ermenilerin amacı, Osmanlı Devleti’ni parçalayarak bağımsız bir devlet kurmaktı. Rusya da Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurulmasını sağlayarak bölgede söz sahibi olmak istiyordu. Hınçak ve Taşnak Sütyun gibi cemiyetler ve komiteler kurarak silahlanan Ermeniler, ayaklandılar.I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusunun Çanakkale ve diğer cephelerde savaşmasını fırsat bilerek ilk isyanı 1915’te Süleymanlı’da (Zeytun) çıkardılar. Maraş’taki Ermenilerin bir bölümü de isyan ederek Türk köylerine saldırıp halkı öldürmeye başla- dılar. Nisan 1915’te Van’da ayaklanan Ermeniler, buradaki Türk nüfusunun büyük bir bölümünü katlet- tiler. Hatta Van ve çevresinde geçici bir hükûmet kurdular. Anadolu ciddi bir tehdit altındaydı. Bu durum karşısında Osmanlı Hükûmeti, Anadolu’nun çeşitli bölgelerindeki Ermenileri, savaş alanı dışında olan Suriye ve Lübnan topraklarına gönderme kararı aldı. Bu amaçla Sevk ve İskân (Tehcir) Kanunu çıkarıldı (27 Mayıs 1915).
Ermenilerin göç ettirilmesi ile birlikte Osmanlı Devleti çeşitli önlemler aldı. Önce kimsesiz çocuklar yetimhanelere ve ekonomik durumu iyi olan ailelere verildi. Geri dönüş izni ile bu çocuklar tekrar yakın akrabalarına teslim edildi. Göç sırasında aşiretlerin ve eşkiyaların saldırılarına karşı geniş önlemler alınmış ve görevlerini kötüye kullanan resmî görevliler yargılanarak çeşitli cezalara çarptırılmışlardır. Yol boyunca Ermenilerin bütün ihtiyaçları devlet tarafından karşılanmıştır.
Tehcir edilen Ermenilerin büyük bir bölümü Suriye ve Lübnan’a ulaşmıştır. Ancak göç esnasında salgın hastalıklar ve çeşitli eşkıya saldırılarından dolayı bazı Ermeniler hayatını kaybetmişlerdir.
